هواکش سانتریفیوژ
جهت ایجاد محیطی با هوای مناسب، تمیز و عاری از آلایندگی در محیط های کارگاهی،تجاری،صنعتی،گلخانه ای،آشپزخانه ای(صنعتی و خانگی) و نیزمحیط هایی مثل سالن های تولید کارخانه ها،مرغداری ها و سرویس های بهداشتی،استخرها و…از دو نوع هواکش سانتریفیوژ و فن آکسیال استفاده می گردد. شایان ذکر است فن آکسیال یا پنجره ای که به فن ملخی نیز معروف است امکان جابجایی حجم بیشتر هوا را نسبت به هواکش سانتریفیوژ دارد اما صرفا باید بدون امکان رانش هوا در داکت کانال هوا و بدون فشار استاتیکی مورد استفاده قرار گیرد.اما هواکش سانتریفیوژ (فن استوانه ای یا فن حلزونی) به منظور تامین فشار هوای رانش هوا در داخل کانال هوارسان مورد کاربرد قرار می گیرد. هواکش سانتریفیوژ نیز بصورت کلی به دو نوع هواکش سانتریفیوژ جلوزن(فوروارد یا دمنده یا در اصطلاح بلوئر) و هواکش سانتریفیوژ مکنده(بکوارد یا مکنده یا در اصطلاح اگزاست فن) قابلیت تولید و کاربرد دارد. هواکش سانتریفیوژ فوروارد بعنوان فن هواده با پره های منحنی به سمت جلو در سرعت کم، ظرفیت پایین و فشار استاتیکی بالا دارای بیشترین بازده و بالاترین راندمان می باشد. هواکش سانتریفیوژ فوروارد از تهویه مطبوع خانگی تا کوره های هوای گرم با بازدهیِ ۵۵ تا ۶۵ درصد کاربرد دارد. هواکش سانتریفیوژ بکوارد دارای بازدهی بالا(حداکثر ۸۰ درصد)می باشد و در سیستم های ونتیلاسیون، تهویه مطبوعِ محیط های صنعتی و نیز مکش هوای محیط هایی با آلایندگی بالا مثل محیط های آزمایشگاهی و تحقیقاتی که آلاینده های شیمیایی یا خورندگی اسیدی دارند مورد استفاده قرار می گیرد. با تاکید مجدد به این نکته اشاره می کنیم که زمانی از انواع هواکش سانتریفیوژ استفاده می گردد که عملیات انتقال هوا(مکش یا دمش هوا) از طریق کانال هوا انجام پذیرد. دینامیک و بالانس استاتیک فن ها و نیز مونتاژ دقیق زوایای پره ها در هریک از انواع فن (از قبیل فن آکسیال و هواکش سانتریفیوژ )هواکش سانتریفیوژ فوروارد و هواکش سانتریفیوژ بکوارد)تعیین کننده ترین عامل در عملکرد صحیحِ فن ها محسوب می گردد.به همین دلیل انتخاب و خرید هواکش سانتریفیوژ استاندارد،به لحاظ کم صدا بودن و عملکرد صحیح در فشارهای بالا، موجبات آسایش ساکنین و اهالی ساختمانی که از هواکش سانتریفیوژ در آن محل استفاده گردیده را فراهم می نماید.
عملکرد انواع هواکش سانتریفیوژ (بکوارد ، فوروارد)
بطور کلی عملکرد هواکش سانتریفیوژ به دو عامل وابسته است:
الف- عامل اول که وجه تسمیه ی انواع هواکش سانتریفیوژ است نیروی گریز از مرکز می باشد.
ب- انحراف جریان هوا توسط پره های فن از حالت شعاعی به سمت خروجی فن بطوریکه زاویه بین ورود و خروج ذرات هوا نود درجه گردد دومین عامل در عملکرد هواکش سانتریفیوژ محسوب می شود.به این ترتیب می توان گفت انواع هواکش سانتریفیوژ برای حجم پایین هوادهی (در مقایسه با فن های آکسیال با قدرت یکسان) و نیز فشار استاتیکی بالا مورد کاربرد قرار می گیرند. برای محاسبه و انتخاب هواکش سانتریفیوژ مناسب،ابتدا با ضربِ عرض در طول در ارتفاع،تعداد مراتب تعویض هوا یا حجم هوای قابل تعویض محاسبه و سپس بر اساس سرعت ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ فوت در دقیقه(FPM) برای عبور هوای خروجی یا EXAST از داخل کانال هوا،ابعاد کانال خروج هوای مورد نیاز از طریق جداول مربوطه محاسبه و تعیین ابعاد کانال انتقال هوا یا داکتیلاتور محاسبه می گردد.سپس بر اساس و مبنای حجم هوای محاسبه شده، ابعاد کانال، و طول مسیر کانال هوا و نیز تعداد قطعات و اتصالات کانالی از قبیل زانو یا تبدیل های احتمالی،مقدار افت فشار استاتیکیِ هواکش سانتریفیوژ به دست آمده و از آنجا قدرت الکترو موتورِ هواکش سانتریفیوژ محاسبه می گردد.
عملکرد انواع فن آکسیال یا ملخی
مکانیسم عملکرد فن آکسیال بر اساس هدایت اجباری جریان هوا متناسب با زاویه پره های این فن می باشد.در این نوع فن(آکسیال)، جریان هوا بصورت موازی با محور پروانه وارد و خارج می گردد.همانطور که قبلا نیز گفته شد فن های آکسیال(ملخی) برای جابجایی حجم زیاد هوا و فشار استاتیکی بسیار کم و فضایی بدون نیاز به کانال هوا مورد استفاده قرار می گیرند.
چگونگی انتخاب و خرید فن مناسب
(هواکش سانتریفیوژ یا فن آکسیال بخریم؟)
برای اطمینان از یک انتخاب درست درمورد خرید هواکش سانتریفیوژ و یا فن آکسیال باید به موارد زیر دقت نمود:
۱-اولین موضوع، انتخاب نوع فن می باشد.اینکه بدانیم به فن آکسیال یا هواکش سانتریفیوژ نیازمندیم اولین گام در انتخاب صحیح فن می باشد.
۲-ظرفیت یا میزان جابجاییِ هوایی که توسط فن باید صورت پذیرد دومین عامل درانتخاب نوع و مدل فن محسوب می گردد.واحد این میزان cfm یا مترمکعب بر ساعت می باشد.
۳-سومین عامل که صرفا به انتخاب نوعِ هواکش سانتریفیوژ (هواکش سانتریفیوژ بکوارد و هواکش سانتریفیوژ فوروارد)مرتبط است اینستکه فشار استاتیکی هواکش سانتریفیوژ به چه میزان باشد.
۴-سه فاز یا تک فاز بودنِ الکتروموتور هواکش سانتریفیوژ یا فن آکسیال نیز با توجه برق موجود در محل می تواند از اهمیت خاصی در انتخاب فن برخوردار باشد.
۵-جنس و ابعاد پره های فن (هم در فن آکسیال،هم در فن سانتدریفیوژ)
در طراحی و اجرای سیستم های انتقال هوا توسط هواکش سانتریفیوژ و آکسیال باید موارد زیر دقت شود:
☆ دمای حرارت عبوری از هواکش سانتریفیوژ یا فن آکسیال.
☆ رطوبت محل نصب هواکش سانتریفیوژ یا فن آکسیال.
☆ اسیدی یا بازی بودنِ جریان هوای عبوری از هواکش سانتریفیوژ یا فن آکسیال.
☆ ضدانفجار، ضدجرقه و ضداحتراق بودن الکتروموتورِ هواکش سانتریفیوژ یا فن آکسیال.
انواع هواکش سانتریفیوژ
- هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی
هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی جهت تخلیه و سیرکولاسیون هوا در برج های مسکونی، تجاری،اداری و نیز کارخانه ها و کارگاههای صنعتی و تولیدی و بیمارستان ها و…بکار می رود. هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی دارای سه نوع پروانه می باشد:
- پروانه خمیده و مایل به جلو(فوروارد)
- پروانه شیب دار به عقب(بکوارد)
- پروانه ایرفویل.
اگر بخواهیم از ویژگیهای هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی نام ببریم می توان به موارد زیر اشاره نمود:
▪ از هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی در هر نوع آب و هوایی می توان استفاده نمود.
▪ هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی در برابر رطوبت،دمای محیطیِ بالا و آلاینده های اسیدی ناشی از فعل و انفعالات شیمیایی بسیار مقاوم است.
▪ هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی به راحتی افت فشار ناشی از کانال کشی و افت فشار محیطی را جبران می نماید.
▪ هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی در برابر انواع فن آکسیال دارای راندمان بالاتری می باشد.
▪ هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی دارای ظرفیت های هوادهیِ متنوع و متناسب با هر نوع کاربرد می باشد.
▪ سیستم های انتقال قدرت هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی به سه صورت مستقیم،غیرمستقیم و کوپلینگی انجام می پذیرد.
از مهمترین کاربردهای هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی استفاده از آن در سیستم های تهویه مطبوع عمومی،سیستم های تامین هوای تازه،سیستم های اگزاست و تهویه صنعتی سبک می باشد.
برای ساخت بدنه ی هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی می توان از انواع ورق گالوانیزه،ورق فولادی ۳۷ST آلومینیوم،استیل و پی وی سی استفاده نمود.در محیط هایی که احتمال انفجار یا احتراق وجود دارد می توان از الکتروموتورهای ضدانفجار و نیز لوازم و تجهیزات مقاوم در برابر انفجار و حرارت استفاده می گردد.
موارد عمومی کاربرد هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی:
- هواساز ها و انواع سیستم HVAC
- کارخانجات صنعتی و تولیدی
- بیمارستان و مراکز درمانی
- تهویه رستوران، فست فود ، کافی شاپ
- تهویه آسانسور
- سیستم های تهویه آسانسور
- سیستم های تهویه دیتا سنتر
- تهویه استخرها و سالن های ورزشی
- صنایع سیمان
- صنایع شیشه
- کوره های صنعتی
- محیط های صنعتی و تجاری با گرد و غبار سبک
- تامین هوای تازه در سیستم های تهویه خانگی،تجاری و صنعتی
بطور کلی می توان گفت هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی برای موارد indoor و outdoor مناسب می باشد.ظرفیت هوادهی هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی از ۱۰۰ تا ۳۰۰۰۰۰cfm می باشد.
- هواکش سانتریفیوژ فشار بالا
از هواکش سانتریفیوژ فشاربالا جهت دمیدن هوا و ایجاد فشار در خشک کن های صنعتی،صنایع نفت،گاز و پتروشیمی،سیمان،کوره های صنعتی و موارد مشابه استفاده می گردد.از سانتریفیوژ فشار بالا تحت عنوان سانتریفیوژ فشارقوی نیز نام برده می شود که برای تامین فشار بالا در دبی های پایین مورد استفاده قرار می گیرد.در واقع این نوع هواکش سانتریفیوژ قابلیت تامین فشارهوای بیشتری نسبت به دیگر انواع هواکش سانتریفیوژ هستند اما قادر به تامین دِبیِ کمتری هستند. از هواکش سانتریفیوژ فشار بالا به لحاظ کاربرد می توان هم بعنوان مکنده یا اگزاست فن و هم بعنوان دمنده یا بلوئر استفاده نمود. ظرفیت هوادهیِ هواکش سانتریفیوژ فشار بالا تا ۲۵۰۰۰ مترمکعب بر ساعت و فشار تا ۲۰۰۰۰ پاسکال می باشد. مدل پروانه هواکش سانتریفیوژ بصورت شعاعی و در سایزهای متنوع می باشد. جهت انتقال قدرت الکترومدل به پروانه می توان از سیستم انتقال مستقیم، غیرمستقیم و کوپلینگی بهره جست. مَتریال کامل فن از جمله متعلقات از ورق فولادی st-37 با پوشش رنگ کوره ای ، ورق گالوانیزه ،ورق استنلس استیل یا ورق آلومینیوم قابلیت ساخت دارد. برای محیطهای خاص که احتمال انفجار،احتراق یا جرقه در آنجا وجود دارد از انواع الکتروموتور ضدانفجار،ضدجرقه و ضداحتراق بر روی این نوع هواکش سانتریفیوژ استفاده می گردد. از هواکش سانتریفیوژ فشار بالا جهت محیط هایی با حرارت و رطوبت بالا و نیز محیط های اسیدی به راحتی می توان استفاده نمود.
مشخصات فنی متعلقات هواکش سانتریفیوژ فشار بالا :
- الکتروموتور: با توجه به اطمینان خاطر از کیفیت و گارانتیِ شرکت معتبرِ موتوژن تبریز،برای ساخت هواکش سانتریفیوژ فشار بالا بطور عمومی از این برند در کلاس حرارتی F و کلاس محافظتی ۵۴IP استفاده می گردد(در بعضی نیز از توان ۵۵IP استفاده می شود).
- پروانه: در هواکش سانتریفیوژ فشاربالا از دو مدل پروانه در سایزهای مختلف از قطر ۲۵۰ تا ۹۰۰ میلیمتر با بالانس کامل دینامیکی و استاتیکی استفاده می گردد.
- هواکش سانتریفیوژ سقفی
هواکش سانتریفیوژ سقفی از پرکاربردترین فن های است که عملِ مکش هوا را بطور مستقیم از طریق سوراخی که در سقف بعنوان معبرِ عبور هوا در نظر گرفته شده بطور مستقیم هوای محیط زیرسقف را مکش و تخلیه می کند.به نوعی هواکش سانتریفیوژ سقفی از عمومی ترین نوع از انواع هواکش سانتریفیوژ محسوب می شود. این نوع هواکش سانتریفیوژ در دِبی و فشارهای بالا در مقایسه با انواع هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی دارای راندمان کمتری بوده و به دلیل پایینتر بودنِ قیمت و نبودِ فضای کافی و مناسب جهت نصب هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی از هواکش سانتریفیوژ سقفی استفاده می گردد.به همین دلیل توصیه می شود جهت دِبی های بیشتر از ۵۰۰۰ مترمکعب بر ساعت و افت فشار استاتیکِ بالای ۱۲۵ پاسکال در صورتیکه مقدور بود به جای استفاده از هواکش سانتریفیوژ سقفی از هواکش سانتریفیوژ یوتیلیتی استفاده شود(لازم به ذکر است در صورت وجود فشار استاتیک استفاده از هواکش سانتریفیوژ سقفی به لحاظ کاربردی مناسب تر از انواع فن آکسیال سقفی می باشد و نتایج مطلوبتری در تهویه محیط به جا می گذارد. هواکش سانتریفیوژ سقفی صرفا بعنوان دستگاه مکنده (اگزاست فن) مورد کاربردقرار می گیرد. کاربرد هواکش سانتریفیوژ سقفی برای فضاهاییکه دارای رطوبت بالا،حرارت و آلایندگی هایی با خورندگیِ اسیدی هستند با انجام تغییرات ویژه ی فنی به راحتی و سهولت مقدور می باشد. با توجه به عملکرد و وظیفه ی هواکش سانتریفیوژ سقفی در تخلیه و مکش هوا،پروانه به کار رفته در هواکش سانتریفیوژ سقفی از نوعِ خم به عقب یا بکوارد طراحی شده است.
مشخصات فنی هواکش سانتریفیوژ سقفی
- پروانه :هواکش سانتریفیوژ سقفی دارای پروانه با سایز ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ میلیمتر و بالانس کامل دینامیکی و استاتیکی می باشد.
- دبی: ظرفیت هوای هواکش سانتریفیوژ سقفی با توجه به سایز آن از ۱۰۰ تا ۴۰۰۰۰مترمکعب برساعت متغیر است.
- فشار استاتیک: میزان فشار هوای استاتیکیِ هواکش سانتریفیوژ سقفی بین ۵۰ تا ۱۰۰۰پاسکال در سایزها و قطرهای مختلف می باشد.
- جنس بدنه: برای تامین نیروی محرک هواکش سانتریفیوژ سقفی از الکتروموتور با مارک معتبر موتوژن،از نوع صنعتی با کلاس حرارتی F و کلاس محافظتی ۵۴IP (در بعضی توان ها ۵۵IP) استفاده می گردد.
از هواکش سانتریفیوژ سقفی جهت انتقال مواد،ذرات گردوغبارِ موجود در هوای کارخانجات ریسندگی،کاغذسازی کارگاه های تولیدی،سیکلون ها استفاده می گردد.
- هواکش سانتریفیوژ بین کانالی
در محیط هایی که امکان نصب و تعبیه هواکش سانتریفیوژ حلزونی و هواکش سانتریفیوژ سقفی و انواع دیگر هواکش سانتریفیوژ وجود ندارد برای تخلیه ی هوا یا هوارسانی در داخل کانال های طویل هوا از هواکش سانتریفیوژ بین کانالی استفاده می شود.ظرفیت تخلیه یا مکش هوا و نیز میزان هوادهیِ هواکش سانتریفیوژ بین کانالی تا ۴۰۰۰ متر مکعب بر ساعت و فشار تا ۵۰۰ پاسکال می باشد. مدل خم پروانه هواکش سانتریفیوژ بین کانالی بصورت خم به عقب طراحی می شود. جنس بدنه هواکش سانتریفیوژ بین کانالی از ورق فولادی با پوشش رنگ محافظ، ورق گالوانیزه، ورق استیل و نیز پی وی سی تشکیل می یابد. در صورت نیاز به نصب الکتروموتورهای ضدانفجار،ضداحتراق و ضدجرقه در ساختار هواکش سانتریفیوژ بین کانال،به راحتی امکانپذیر می باشد. از هواکش سانتریفیوژ بین کانالی با ساختار پی وی سی در محیط های اسیدی و نیز محیط هایی با رطوبت و حرارت بالا به راحتی می توان بهره جست. از هواکش سانتریفیوژ بین کانالی در ساختمان ها، برج های مسکونی،تجاری، اداری، هتل ها و رستوران ها به وفور استفاده می گردد. هواکش سانتریفیوژ بین کانالی به لحاظ کاربرد هم بعنوان فن مکنده(اگزاست فن) و هم بعنوان دمنده(بلوئر) می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
مشخصات فنی هواکش سانتریفیوژ بین کانالی
- پروانه: مدل پروانه هواکش سانتریفیوژ بین کانالی بصورت خم به عقب یا بکوارد بوده و در قطرهای ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی متر با بالانس کامل دینامیکی و استاتیکی تولید می گردد.
- فشار استاتیک: در هواکش سانتریفیوژ بین کانالی فشار استاتیکی با توجه به قطر و سایزِ هواکش سانتریفیوژ بین کانالی از ۵۰ تا ۵۰۰ پاسکال می باشد.
- دبی: ظرفیت هوادهی یا دبیِ هواکش سانتریفیوژ بین کانالی با توجه به سایز و قطر آن از ۱۰۰ تا ۶۰۰۰ مترمکعب بر ساعت متغیر است.
- جنس بدنه: ساختار هواکش سانتریفیوژ بین کانالی از ورق فولادی 37ST ،ورق گالوانیزه و پی وی سی تشکیل می شود.
- الکتروموتور:برای تامین نیروی محرکِ پروانه هواکش سانتریفیوژ بین کانالی از الکتروموتورهای صنعتی و معتبر موجود در بازار مثل موتوژن با کلاس حرارتی F و کلاس محافظتی ۵۴IP (در بعضی توان ها ۵۵IP ) استفاده می گردد.
- سیستم انتقال قدرت: برای انتقال نیروی تولیدی از الکتروموتور به پروانه فن از روش های اتصال مستقیم و اتصال تسمه پولی استفاده می شود.
مزایای استفاده از هواکش سانتریفیوژ بین کانالی
▪سهولت در نصب
▪صرفه جویی در مصرف انرژی
▪راندمان کاری بالا
▪ایجاد کمترین صدا(در صورت لزوم و سفارش خریدار می توان از سایلنسر در ساختار هواکش سانتریفیوژ بین کانالی استفاده نمود).
▪کم جاگیری و اشغال فضای بسیار محدود
▪طول عمر مفید کاری بالا
▪ظرفیت تخلیه و مکش بالا
▪هزینه نصب و خدمات پس از فروش مناسب
- هواکش سانتریفیوژ دوبل(هواکش سانتریفیوژ دوطرف مکش، هواکش سانتریفیوژ دَبل)
این مدل هواکش سانتریفیوژ به مدل هواکش سانتریفیوژ کولری معروف هستند.مهمترین کاربرد آنها در سیستم های هوارسان و نیز تخلیه و مکش هوا با حجم های بالا و دور پروانه پایین و فشار و راندمان متوسط و قابل کاربرد در دستگاههای هواسازو پرده های هوا در محیط های مرطوب با گرد و غبار متوسط میباشند. با توجه به ساختارِ پروانه این نوع هواکش سانتریفیوژ می توان گفت سرعت چرخش آنها دارای محدودیت بوده و به تناسب سایز و قطر پروانه این نوع هواکش سانتریفیوژ ،حداکثر دور برای سایزهای متوسط و پایین زیرِ 1000 آرپی ام و در سایزهای بزرگ زیرِ 600 آر پی ام می باشد. به این نوع هواکش سانتریفیوژ ،هواکش سانتریفیوژ هواساز نیز گفته می شود. هواکش سانتریفیوژ پروانه دوبل در حالت استاندارد از دو پروانه یک طرف مکشِ یکسان با دیسک مشترک یا متصل بصورت موازی تشکیل شده است.به همین دلیل می توان گفت ظرفیت هواکش سانتریفیوژ “پروانه دوبل” تقریبا دو برابرِ ظرفیت هواکش سانتریفیوژ با پروانه یکطرفه با فشار یکسان برآورد می گردد. شایان ذکر است در جاهاییکه به حجم هوای بسیارزیاد با فشاربالا نیازمندیم از این مدل هواکش سانتریفیوژ با تیپ پروانه دوبل بکوارد با دور بالاتر نیز می توان استفاده کرد. ظرفیت هوادهی و دبی هواکش سانتریفیوژ دوبل تا ۴۰۰۰۰۰مترمکعب بر ساعت و فشار تا ۳۵۰۰ پاسکال می باشد. پروانه هواکش سانتریفیوژ دوبل دارای دو مدلِ (خم به جلو یا فوروارد) و(خم به عقب یا بکوارد) در ۱۹ سایزِ مختلف می باشد. سیستم انتقال نیروی الکتروموتور در هواکش سانتریفیوژ دوبل به سه صورتِ مستقیم،غیرمستقیم و کوپلینگی انجام می گیرد. جنس و ساختار بدنه ی هواکش سانتریفیوژ دوبل از ورق گالوانیزه،ورق فولادی37ST و ورق استیل قابل ساخت می باشد. جهت محیط های قابل انفجار،احتراق از الکتروموتورهای ضدانفجار،ضدجرقه و ضد احتراق برای ساخت هواکش سانتریفیوژ دوبل استفاده می گردد. از هواکش سانتریفیوژ دوبل جهت انتقال هوای محیط های اسیدی و با حرارت و رطوبت بالا به راحتی استفاده می گردد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.